Μόνο όσοι δεν αναπνέουν σωστά δυστυχώς αντιλαμβάνονται πόσο αναγκαία και σημαντική είναι η απρόσκοπτη ρινική αναπνοή. Μία από τις καταστάσεις που παρακωλύει τη ρινική αναπνοή είναι και το στραβό ρινικό διάφραγμα ή αλλιώς η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος. Το ρινικό διάφραγμα είναι η ανατομική δομή που χωρίζει τη ρινική κοιλότητα σε δύο σκέλη. Αποτελείται από έναν κεντρικό σκελετό στήριξης που καλύπτεται σε κάθε πλευρά από βλεννογόνο. Το μπροστινό τμήμα αυτού του φυσικού χωρίσματος είναι μια σταθερή αλλά εύκαμπτη δομή που αποτελείται κυρίως από χόνδρο και χαρακτηρίζεται από πλούσια αιμάτωση. Το ιδανικό ρινικό διάφραγμα χωρίζει την αριστερή και τη δεξιά ρινική κοιλότητα σε δύο συμμετρικά τμήματα, χωρίς να παρεκκλίνει. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, είναι ευθυγραμμισμένο, επιτρέποντας την ανεμπόδιστη διέλευση του αέρα. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, παρουσιάζει παρεκκλίσεις, μια κατάσταση γνωστή ως στραβό ρινικό διάφραγμα ή σκολίωση ρινικού διαφράγματος. Αυτή η παθολογική κατάσταση, αν και ευρέως διαδεδομένη, μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αναπνευστική λειτουργία και να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα.
Τι είναι το στραβό ρινικό διάφραγμα;
Το στραβό ρινικό διάφραγμα είναι μια παθολογική κατάσταση η οποία προκύπτει όταν το ρινικό διάφραγμα, ο διαχωριστικός δηλαδή ιστός που διαμοιράζει τη ρινική κοιλότητα σε δύο συμμετρικά τμήματα, παρεκκλίνει προς τη μία ή την άλλη πλευρά. Η αδυναμία αυτή ευθυγράμμισης του διαφράγματος παρεμποδίζει την απρόσκοπτη διέλευση του αέρα εντός των ρινικών κοιλοτήτων, δυσχεραίνοντας τη ρινική αναπνοή.
Αίτια σκολίωσης ρινικού διαφράγματος
Ένα στραβό ρινικό διάφραγμα μπορεί να είναι συγγενές ή επίκτητο. Οι πιο κοινές αιτίες περιλαμβάνουν:
- Κληρονομικότητα, αφού σε πολλές περιπτώσεις, η κατάσταση αυτή είναι γενετικά προκαθορισμένη και εμφανίζεται από τη στιγμή της γέννησης. Οι περισσότεροι μάλιστα ασθενείς εμφανίζουν το συγκεκριμένο ζήτημα από μικρή ηλικία.
- Τραυματισμοί και κακώσεις από πτώσεις, αθλητικούς τραυματισμούς ή τροχαία ατυχήματα, καταστάσεις οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν παρεκτόπιση του διαφράγματος.
- Γενετικές διαταραχές όπως το σύνδρομο Marfan σε σπάνιες περιπτώσεις.
Συμπτώματα και επιπτώσεις που προκαλεί ένα στραβό ρινικό διάφραγμα
Ένα στραβό ρινικό διάφραγμα προκαλεί ποικίλα προβλήματα που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
- Ρινική απόφραξη, δηλαδή μερική ή πλήρης δυσκολία στην αναπνοή από τη μύτη.
- Ροχαλητό και υπνική άπνοια, αφού η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος μπορεί να προκαλέσει στένωση των αεραγωγών, οδηγώντας σε διαταραχές ύπνου. Οι διαταραχές αυτές μάλιστα δεν επηρεάζουν μόνο τον ίδιο τον ασθενή, αλλά και τους συντρόφους ή κάποιο άλλο άτομο με το οποίο κοιμούνται στον ίδιο χώρο.
- Χρόνιες λοιμώξεις, καθώς η μειωμένη ρινική διέλευση αέρα μπορεί να συμβάλει στην εμφάνιση διαδοχικών περιστατικών ιγμορίτιδας και λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού που συχνά λαμβάνουν χρόνιο, υποτροπιάζοντα χαρακτήρα.
- Ξηρότητα του λαιμού, αφού η αναγκαστική αναπνοή από το στόμα προκαλεί ξηρότητα και συχνά επεισόδια φαρυγγίτιδας.
- Πονοκέφαλοι και χρόνια κόπωση λόγω της ανεπαρκούς οξυγόνωσης του οργανισμού.
Συνεπώς, αν και φαινομενικά ακίνδυνο, ένα στραβό ρινικό διάφραγμα μπορεί να επηρεάσει σημαντικά όχι μόνο την καθημερινότητα αλλά και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Διάγνωση της σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος
Η διάγνωση πραγματοποιείται από εξειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο μέσω:
- Κλινικής εξέτασης, η οποία περιλαμβάνει αξιολόγηση των συμπτωμάτων και του ιστορικού του ασθενούς.
- Ρινοσκόπησης ή ενδοσκόπησης, όπου με τη χρήση ειδικού ενδοσκοπίου διενεργείται λεπτομερής έλεγχος του ρινικού διαφράγματος.
- Αξονικής τομογραφίας, η οποία πραγματοποιείται σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υποψία επιπλέον παθολογιών, όπως ιγμορίτιδα.
Επιλογές διόρθωσης για ένα στραβό ρινικό διάφραγμα
Σε ήπιες περιπτώσεις, οι επιπτώσεις ενός στραβού ρινικού διαφράγματος μπορούν να γίνουν πιο διαχειρίσιμες με συντηρητική αγωγή, η οποία περιλαμβάνει ρινικά αποσυμφορητικά σπρέι, ενδεχομένως αντιισταμινικά για τον έλεγχο τυχόν αλλεργιών και ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό. Ωστόσο, οι παραπάνω θεραπευτικές μέθοδοι προσφέρουν μόνο προσωρινή ανακούφιση και δεν αντιμετωπίζουν το υποκείμενο ζήτημα. Οριστική λύση στο πρόβλημα προσφέρει μόνο η χειρουργική επέμβαση.
Ο ευθειασμός – πλαστική του ρινικού διαφράγματος με την τεχνική της διαφραγματοπλαστικής είναι η μόνη αποτελεσματική μέθοδος για τη μόνιμη αποκατάσταση της σκολίωσης του ρινικού διαφράγματος. Η επέμβαση πραγματοποιείται μέσω μιας τομής στο εσωτερικό της ρινικής κοιλότητας αφού ο ασθενής υποβληθεί σε γενική αναισθησία. Μέσω της τομής ο Χειρουργός ΩΡΛ αποκτά πρόσβαση στην πάσχουσα περιοχή ώστε να ακολουθήσει η διόρθωση των οστικών και χόνδρινων δομών που αποκλίνουν και προκαλούν τη σκολίωση, χωρίς να διαταράσσεται η δομική ακεραιότητα της μύτης.
Το ρινικό διάφραγμα διορθώνεται χωρίς να πραγματοποιηθούν αλλαγές στο σχήμα της μύτης. Η επέμβαση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη χρήση ειδικών ενδοσκοπίων, τα οποία επιτρέπουν λεπτομερείς και ακριβείς χειρισμούς και κατά συνέπεια την επίτευξη ενός σαφώς βελτιωμένου τελικού αποτελέσματος. Ο ευθειασμός ή πλαστική ρινικού διαφράγματος διαρκεί έως μία ώρα, ωστόσο ο χρόνος ολοκλήρωσης της επέμβασης συνδέεται άμεσα με την πολυπλοκότητα του προβλήματος. Η αποκατάσταση είναι ταχεία, και οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στο σπίτι τους την ίδια ημέρα. Ωστόσο, σε σύνθετες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί βραχεία νοσηλεία. Η εφαρμογή σύγχρονων τεχνικών, όπως η ενδοσκοπική υποβοηθούμενη διαφραγματοπλαστική, επιτρέπει μεγαλύτερη ακρίβεια στους χειρουργικούς χειρισμούς και μειώνει τις επιπλοκές.
Αν ταυτόχρονα με τη σκολίωση του διαφράγματος συνυπάρχουν και άλλες ωτορινολαρυγγικές παθήσεις όπως οι ρινικοί πολύποδες, τυχόν όγκοι ή υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων ή ρινικών κογχών, τότε ενδείκνυται η χειρουργική αποκατάσταση κάθε παθολογίας συνδυαστικά. Η πλαστική ρινικού διαφράγματος συνδυάζεται έτσι με τον καυτηριασμό ρινικών κογχών, την ενδοσκοπική χειρουργική ρινός και παραρρινίων κόλπων ή την αφαίρεση αδενοειδών εκβλαστήσεων. Σε περίπτωση που ο ασθενής είναι δυσαρεστημένος με το σχήμα ή το μέγεθος της μύτης του, μπορεί να πραγματοποιηθεί παράλληλα και ρινοπλαστική.
Μετεγχειρητική φροντίδα και αποκατάσταση
Μετά την επέμβαση, η ανάρρωση διαρκεί λίγες εβδομάδες, με τις πρώτες ημέρες να είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη διατήρηση του επιθυμητού αποτελέσματος. Οι ασθενείς πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένες οδηγίες μετεγχειρητικά, όπως η αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας και του καπνίσματος, αλλά και η χρήση ειδικών ρινικών διαλυμάτων για τη διατήρηση της υγρασίας του βλεννογόνου.
Στις πρώτες μέρες μετά την εγχείρηση, μπορεί να υπάρχει ήπιο οίδημα και δυσκολία στην αναπνοή λόγω της επούλωσης των ιστών. Είναι σημαντικό να αποφεύγεται το φύσημα της μύτης και να ακολουθούνται τακτικά οι οδηγίες του γιατρού. Σταδιακά, η αναπνοή βελτιώνεται και οι ασθενείς επιστρέφουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες, απολαμβάνοντας τα οφέλη της επέμβασης.
Το στραβό ρινικό διάφραγμα αποτελεί ένα συχνό πρόβλημα που επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ατόμου. Ενώ οι συντηρητικές μέθοδοι μπορούν να προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση, η χειρουργική επιδιόρθωση του προβλήματος αποτελεί τη μόνιμη λύση για την αποκατάσταση της φυσιολογικής αναπνοής και την εξάλειψη των σχετικών συμπτωμάτων. Η Χειρουργός ΩΡΛ Δρ. Όλγα Παπαδοπούλου αποκαθιστά χειρουργικά το συγκεκριμένο ζήτημα με την ενδεδειγμένη ανά περίπτωση τεχνική, ώστε η σκολίωση του ρινικού διαφράγματος να πάψει να αποτελεί εμπόδιο στην καθημερινότητα των ασθενών.